Ahşap mutfak tezgahlarının bakımı ve temizliği hakkında bilmeniz gereken her şey

Ahşap mutfak tezgahları genellikle mutfağını yenileyecekler için estetik olarak kusursuz bir görünüme sahip olsalar da dayanıklılık, bakım ve temizlik gibi açılardan soru işaretleri ile karşılanabiliyor. 'Ahşap tezgah kullanışlı mı?' sorusu mutfak yenileyenlerin en çok sorduğu sorulardan biri. Ahşabın dokusunun su kullanılan alanlar ile bir araya gelmesi ilk bakışta korkutucu görünüyor elbette. Ancak bugün ahşap tezgahların üretim teknolojileri oldukça gelişmiş durumda ve sadece mutfak tezgahları için değil, banyo zeminleri için bile ısıya, soğuğa ve neme dayanıklı oldukça kullanışlı ahşap vernikleri ve ahşap paneller üretilebiliyor. Haliyle ahşap tezgah yaptırmak isteyip çekinenler için bu soru işaretlerinin biraz eskiden gelen ezbere dayalı ve yanlış çekinceler olduğunu söylemek mümkün. 

Ahşap mutfak tezgahlarının o benzersiz estetik ve doğal görünümünden faydalanmak isteyenler genellikle ilk olarak bakım ve temizliği konusunda ikileme düşüyorlar. Her ne kadar bugün granit, mermer, ahşap, lamine gibi pek çok farklı malzemeden mutfak tezgahı modelleri üretiliyor olsa da, bakım ve temizlik söz konusu olduğunda bu malzemelerin arasında çok büyük bir fark olmadığını belirterek başlayalım. Ahşabın kalıcı leke, kırık, çatlak ve eğilmelere karşı daha uzun ömürlü ve daha kolay telafi edilebilen hasarlara eğimli olduğunu da ekleyelim. İşte evindeki mutfağını yenilemek ya da yeni evine sıfırdan mutfak yaptırmak isteyenler için ahşap mutfak tezgahların bakımı, ömrü ve temizliği konusunda ihtiyacınız olan tüm bilgiler…

Öncelikle ahşap tezgahların en önemli avantajlarından birinin de standart mimarilere uyum sağlayamayan mutfaklar için özel boyutlarda tasarlanabiliyor ve çok daha pratik bir şekilde üretilebiliyor olmaları. Profesyonel iç mimarlar ve mutfak planlayıcıları da bu yüzden hazır mutfak modellerine uyum sağlayamayan mutfak tasarımlarında sık sık ahşap tezgah terzih ediyorlar. Ahşabın marangozlar tarafından kolaylıkla şekillendirilebilmesi, boyutlarının ayarlanabilmesi ve vernik ve yağlarının sürülerek kullanıma ve montaja hazır hale getirilebilmesi özellikle küçük, dar ya da girinti ve çıkıntılara sahip olan mutfak modellerinde daha fazla tezgah alanı ortaya çıkarabilmek için ideal.

Böyle bir mutfak tezgahı yaptırmak istediğinizde tezgahınızın üretimi ve montajından sonra 24 saat beklemeniz yeterli oluyor. Yani mutfak tezgahlarının özel tasarımlarla yapılması uzun sürer diye düşünüyorsanız, normal şartlar altında sipariş verdikten sonra üretim süreci de hesaba katıldığında bir hafta içinde ahşap mutfak tezgahınızı kullanabilirsiniz!

Düzenli ve gündelik temizlik mutfakların kullanımı için öok önemli unsurlardır çünkü mutfak tezgahları sürekli olarak, bazen günde birkaç kez temizlenmesi gereken yüzeyler. Ahşap tezgahların suya ve neme dayanıklı üretildikleri doğru olsa da çok aşırı ıslaklıkla temizlenmeleri onların bakım sürelerini kısaltıyor. Islak olmayan, nemli bir bez ile yapılan ahşap tezgah temizliği her zaman en doğrusudur.

Bunun dışında zımpara işlevi görebilecek sert ovma pedlerini ahşap yüzeylerde kullanmak doğru değildir. Eğer ahşap tezgahınızın üzerine bir şey dökülürse bunu tezgahta kurumadan yalnızca yumuşak bezler kullanarak temizlemeniz gerekir çünkü zımpara işlevi gören sert yüzeyli bezler ahşabın koruyucu yağını da kazıyabileceğinden bu işlem sonrasında tezgahınızı bezir yağı gibi doğal ürünlerle yağlamanız gerekebilir.

Ahşabın en büyük özelliği elbette doğal bir malzeme olmasıdır ve masif ahşap tezgahların tıpkı doğal taş tezgahlar gibi yapay ve kimyasal temizlik ürünleri ile araları pek iyi değildir. Bu yüzden ahşap tezgahınızı temizlerken yoğun kimyasallar içeren deterjanları kullanmamanızı öneriyoruz. Bunun yerine doğal içerikli ev yapımı deterjanlar oldukça işe yarayan, üstelik çok daha sağlıklı temizlik sonuçları doğracaktır. Beyaz sirkeli su ya da karbonatlı ılık su ile nemlendirdiğiniz bir bez, doğal ahşap tezgahınızı hijyenik hale getirmenin en iyi ve en sağlıklı yoludur diyebiliriz. Yoğun kimyasallar ahşabın koruyucu yağına zarar verecek ve ahşap dokusunun içine sızacaktır.

Çoğu insan masif mutfak tezgahı kullanırken tezgahı sık sık yağlamak gerektiğine inansa da bunun çok da doğru olmadığını söyleyebiliriz. Elbette ahşap tezgahlar da tıpkı diğer mutfak tezgahları gibi düzenli ve belirli aralıklarla bakıma ihtiyaç duyarlar. Ancak üretim sürecince koruyucu yağ ve özel verniklerle kaplanan kaliteli bir masif tezgah en az iki sene bakım istemeyecektir.

İki sene sonunda ise tamamen kendinizin kolaylıkla uygulayabileceği bir bakımla yarım saat bile sürmeyen bir işlemden geçirmeniz yeterlidir. Bu işlem için bir sünger, ince bir zımpara kağıdı ve koruma yağı gerekiyor. Koruma yağı olarak da keten tohumu yağı, bezir yağı gibi doğal içerikli yağlar tercih edebilirsiniz. Zaten yapı marketlerde veya internet mağazalarında ahşap yüzeyleri yağlamak için doğal içerikli yağları kolaylıkla bulmak mümkün; özellikle bezir yağı ahşap yüzeyler için oldukça sağlıklı bir seçim. Bu üç malzemeyi edindikten sonra tek yapmanız gereken önceden temilenmiş ve kuru haldeki ahşap tezgahınızı ince zımpara ile hafifçe zımparalayarak oluşan pürüz ve hasarları gidermek. Zımparanın oluşturduğu tozları bir fırça veya bez yardımı ile süpürdükten sonra da yağı sünger yardımı ile ahşap tezgahınıza iyice yedirmek ve 24 saat kurumasını beklemek. Belirli aralıklarla bu basit bakımı yaptığınızda masif ahşap tezgahınız her zaman mükemmel görünecek ve dayanıklılık ve ömrü artacaktır.

Öncelikle masif mutfak tezgahı yüzeylerinin sıcağa karşı çok daha dayanıklı olduğunu söylemeden geçmeyelim. Yani lamine ve granit bir tezgah sıcak tava gibi etkenlerden çok daha hızlı şekilde zarar görürken ahşap doğal yapısı gereği bu etmenlere karşı daha dayanıklı olacaktır. Bu özelliği ile ahşap mutfak tezgah kullanımı diğer malzemelere göre avantajlı olsa bile, yine de mutfak tezgahları aktif olarak çok kullanılan trafiği fazla bölgeler oldukları için ve ahşabın kendisi olmasa da verniği bu tarz sıcak etkileşimlerden zarar görerek leke bırakabileceği için zaman içinde bazı hasarların oluşması da elbette kaçınılmaz.

İşte çizik, leke, yanık gibi mutfak tezgahlarında sık rastlanan bir hasar söz konusu olduğu zaman ahşap tezgahı tamir etmek ve eski haline dönüştürmek de diğer tezgahlara göre çok daha kolaydır. Tek yapmanız gereken yıllık bakım sırasında kullandığınız doğal yağı ve zımparayı çıkarmak, hasarlı bölgeyi iyice zımparaladıktan sonra süngerle yağlamak. Kuruduktan sonra tezgahın geri kalanı ile renk farklı kalmadığını göreceksiniz.

Ahşap tezgahlar belirli bir dokuya sahip olan yüzeylerdir ve bu yüzden bakım ihtiyaçlarını da aslında kendileri belli ederler. Kusursuz bir ahşap tezgahın yüzeyinin parlak olması, elinizi sürdüğünüzde pürüzsüz bir his vermesi ve üzerine su döküldüğünde suyu emmeyerek boncuklar ve damlacıklar oluşturması gerekiyor. Eğer ahşap tezgahınızın rengi donuklaştıysa ve üzerine su döküldüğünde su dağılıyor ve damlacıklar oluşturmuyorsa tezgahınızın yağlanma ve bakım zamanı gelmiş demektir.

(Mutfak yenilerken tezgah seçiminde ahşap ve granit malzeme arasında kararsız kaldıysanız ve daha kapsamlı bir inceleme arıyorsanız Ahşap mı granit mi? Hangi mutfak tezgahı daha kullanışlı isimli yazımızdaki karşılaştırmayı okuyabilirsiniz.)

Mutfak tadilatınız için farklı seçenekleri değerlendirmek istiyorsanız 9 başlıkta mutfak tezgahı karşılaştırması başlıklı yazımıza da göz gezdirebilirsiniz.